تبیین عوامل موثر بر تخلیه اضطراری ساختمان درآتش سوزی

زمینه و هدف: هنگام وقوع حادثه، زمان نقشی تعیین کننده در نجات جان انسان‌ها دارد؛ ازاین رو ضروری است در  بنا‌ها امکانات اضطراری و مبادی ورود و خروج متناسب با نوع بنا تعبیه شود. هرچند استاندارد‌هایی در زمینه طراحی امن ساختمان وجوددارد؛ اما مکان‌یابی صحیح مبادی گریز از خطر در ساختمان باید بر اساس محاسبه دقیق بازه‌های زمانی خروج مشخص گردد و ابعاد ورودی‌های اضطراری متناسب با حجم تردد استفاده‌کنندگان در زمان بحران پیش‌بینی شود. در برخی کشورها با انجام مانورهایی جهت آمادگی قبل از خطر، رفتار کاربر در فضاهای معماری در زمان بحران ارزیابی می‌شود. این امر، موجب رفع نواقص در طراحی پلان‎های موجود می‌شود، اما از آن جایی که این مانورها نیازمند صرف هزینه و زمان است، در کشور ما اجرای چنین عملیاتی در بسیاری از پروژه‌ها انجام نمی‌شود. امروزه مهندسان مشاور بر پایه ضوابط و استانداردهایی اقدام به طراحی ساختمان‌ها می‌کنند که قبل از اجرا توسط سازمان‌های ذی‌ربط مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ اما به نظر می‌رسد ارزیابی کاربرد مؤثر این ضوابط، بدون توجه به تخمین زمان‌های تخلیه کامل نباشد. فرار سریع و عملیات نجات در ساختمان‌هایی با ساختار داخلی پیچیده و تعداد محدودی نقاط دسترسی به سطح خیابان امری مشکل است. به دست آوردن شیوه‌ای در ارزیابی کارآیی ضوابط در تأمین امکان تخلیه افراد در مدت زمان لازم نقش مهمی در بالا بردن سطح توان سازمان‌های ذی‌ربط در سنجش کارکرد مجموعه ساختمانی در هنگام بحران ایفا خواهد کرد.  هدف این پژوهش بررسی عوامل تأثیرگذار بر تخلیه خروج اضطراری و فرار از آتش در ساختمان‌ها است. روش: این تحقیق از نوع مروری و روش تحقیق به صورت توصیفی- تحلیلی با بررسی پژوهش‌های پیشین و اسناد مکتوب، با هدف جمع‌آوری عوامل مؤثر بر تخلیه اضطراری ساختمان در مواقع بحران به ویژه هنگام آتش‌سوزی است. یافته‌ها: به طور کلی می توان عوامل مهمی را در تأثیرآتش بر انسان و نجات یافتن در هنگام آتش‌سوزی بیان کرد. درجه عملکرد پاسخ به آتش در جریان آتش‌سوزی در یک ساختمان به عواملی چون ویژگی‌های انسانی، ویژگی‌های آتش و ویژگی‌های ساختمان وابسته است. نتایج: در این پژوهش ویژگی‌های انسانی مؤثر بر تخلیه اضطراری شامل سرعت،شیوه تصمیم گیری و ... بررسی شده اند.همچنین عوامل ساختمانی و  طراحی تاثیرگذار بر تخلیه اضطراری در دو دسته ابعاد فضاها و موقعیت فضاها قرار گرفته اند که هریک بر اساس استانداردها دارای ویژگی‌هایی می باشند.